ADANA BAROSU ENGELLİ HAKLARI KOMİSYONU 3 ARALIK DÜNYA ENGELLİLER GÜNÜ AÇILIŞ/TEMENNİSİ BU GÜNÜ, ENGELLİLERİN ÖNÜNDEKİ ENGELLERİN KALDIRILMAYABAŞLANDIĞI BİR GÜN OLMASINI DİLİYORUM. TEŞEKKÜR Adana Adliyesinde, görme engellilerin kullandığı hissedilebilir yüzeylerin yaptırılması ve diğer engelliler bakamından çeşitli işaret levhalarının konulması ve diğer hizmetler, bizler için önemli sayılacak çalışmalar olması nedeniyle Adana Cumhuriyet Başsavcılığına teşekkür ediyoruz. Sayın Cumhuriyet Başsavcılığımızdan yeni adliye binasında da engellilerin hizmete erişmesinde önemli bir katkı sağlayacağını düşündüğümüz bu yöndeki hizmetlerin daha geliştirilmiş olması haliyle devamını bekliyoruz. ENGELLİLİĞE YOL AÇAN NEDENLER Genel bir ifade engelliğe yol açan nedenlere bir göz atacak olursak; savaşlar, terör olayları, depremler, yangınlar, su baskınları gibi doğal afetler, trafik kazaları, deniz kazaları, ev kazaları, iş kazaları, yangınlar, uyuşturucu madde kullanımına bağlı hastalıklar, gıda zehirlenmeleri, dikkatsizlik nedeniyle çarpmalar ve medeniyetin beraberinde getirdiği yeniliklere uyum ve bilgi eksikliği nedenleri ve sayısız nedenler bir taraftan ölümlere, diğer taraftan da insanları engelli olarak yaşamaya mecbur etmekte olduğu hepimizin bildiği bir gerçektir YASLA DÜZENLEMELER VE ERTELEME Engellilerin hizmete ulaşması ve yaşadığı sorunların çözümü bakamından, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları sözleşmesinde olduğu gibi, Türkiye' de kaynağını insan haklarından alan gelişmelerle yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Yapılan yasal düzenlemelerden en önemlisi 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun olup, bu kanunun yasallaştığı yıl olan 2005 itibaren 7 yılda "...resmi binaların, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel altyapı alanlarıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapıların" engellilere uygun hale getirilmesini öngörmekteydi. Fakat kanunun, bu düzenlemesinin bazı hizmetler yönünden sürekli bir şekilde ertelendiği kamuoyunun bilgisi dâhilindedir. Yaşadığımız şehri bu yönüyle incelediğimizde, bazı yerlerde ya hiçbir çalışmanın yapılmadığı yâda sadece cezai müeyyidelerden kurtulmak için göstermelik bir- iki engelli rampası veya engellilerin araçlarını park edebileceği birkaç tabelanın dışında bu yükümlülüğün yerine getirildiği söylenemeyecektir. ENGELLİ HAKLARI TOPLUMDA KABUL GÖRMEDİ Anayasamıza göre bir temel hak ve özgürlük kapsamında olan engelli hakları toplumumuzda halen tam anlamı ile kabul gören bir hak olarak algılanmadığını engellilerin yararlanması için yapılan fiziksel mekânların engellilerin dışındaki kişiler tarafından işgal edildiğini hemen her gün yaşadığımız ve bazen de basına yansıyan olaylardan anlıyoruz. Örneğin engelli araç park yerlerinin işgal edilmesi, tekerlekli sandalye rampalarına araçların park ettiğin görülmesi sık sık yaşadıklarımızdır. ENGELERİ KALDIRACAK KURUMLAR Şehirlerdeki fiziksel mekânlardaki engellerin kaldırılması bakımından belediyelerimize büyük görevler düşmektedir. Belediye kanunu, imar kanunun ve diğer mevzuatın belediyelere yüklediği hizmetlerin hızlı ve standartlara uygun yerine getirilmesi, engellilerin kullandığı fiziksel mekânlarıdaha hızlı bir şekilde engelsiz hale getireceğini düşünmekteyiz. Engelsiz hale getirilen mekânlar, engellilerin toplumun diğer kesimleri ile kaynaşmasının önünü açacağı kuşkusuzdur. Örneğin, engellilerin yararlandığı kaldırımlar, parklar, engelli araçlarının park yerleri, özel ve kamuya ait işyerleri engellilerin yararlanmasına uygun şekilde düzenlenmesi engellilerin hizmete erişmesini sağlayacaktır. YASAMA ORGANI Yasama organı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumunun mevzuatında, fiziksel engellilerin hayatını kolaylaştıran, tekerlekli sandalye, koltuk değneği, baston, protez, işitmecihazları, görme engellilerin hayatını kolaylaştıran araçgereçlerin bedellerinin kurum tarafından ödenecek ve hususlardaki bürokratik aşamaları sadeleştirilecek şekilde mevzuat düzenlemesi yapılması gerekir. ENGELLİ MAAŞLARININ ENGELLİNİN İHTİYACINA ODAKLI BELİRLENMESİ Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatına dayanılarak verilen engelli maaşları, bakım ücretleri vs. için engellinin yaşadığı konutta kişi başına düşen gelir miktarı esas alınarak değil, maaş bağlanması gereken engellinin bir birey olduğu düşüncesi esas alınarak, engellinin ihtiyacı odaklı belirlenmesi hakkaniyete ve insan onuruna uygun olacaktır. ENGELLİLERİN BAĞIMSIZ KARAR VERMESİ İhtiyaca odaklı belirleme, bir yandan engelli bireyi diğer aile bireylerine yük olduğu yönündeki olumsuz psikolojiden kurtaracak, diğer yandan kendini ilgilendiren sorunlarda daha bağımsız karar almasını sağlayacaktır. ENGELLİ OLMAK DİLENMEYİ MEŞRU KILIYOR. Kamuoyunda, engelli olmanın aynı zamanda dilenebilme hakkı verdiği yönündeki, insan onuruna aykırı geleneksel anlayışı ortadan kaldırmak için,tüm kamu kurumlarına, sivil toplum örgütlerimize, basın yayın organlarına toplumun bilgilendirilmesi için çok büyük görevler düşmekte olduğunu ayrıca belirtmek isteriz. TEMENNİ Türkiye'de yaşayan insanların, yaklaşık %12,9 ' u engelli olduğu ve halen gerekli ve yeterli denetim yapılmadığı için toplumsal destek bulamayan politikalar nedeniyle engelli insanların sayısı hızla artmaktadır. Bu nedenle engellilerin sorunları, sadece yemek- içmek, değil, engelli olmayan insanlar gibi, çalışarak üreterek, kendi kimliğini, kendi kişiliğini hiç kimsenin onayına gerek kalmadan,hiç kimsenin yardımına ihtiyaç duymadan, ülkenin her yerine ulaşabilmenin önündeki, yasal, fiziki ve sosyal engellerin bir an önce kaldırılması gerekir Önemli olan, BİRLİKTE YAŞAMANIN ENGELİ YOKTUR! Anlayışını benimsemektir. ADANA BAROSU ENGELLİ HAKLARI KOMİSYONU