Baromuz ve Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk Çalışmaları Grubu (TOCH) yaptıkları ortak çalışma ile kadına yönelik aile içi şiddetin araştırılması ve önlenmesi, kadınların yaşadığı aile içi şiddetin yaygınlığı, şiddet biçimleri, neden ve sonuçları ile risk faktörlerinin anlaşılması amacıyla veri kaydının ve istatistiki bilginin tutulabilmesi ve bunun kamuoyuyla paylaşılabilmesi için CMK avukat atama sisteminde değişiklik yapmıştır.

Bu değişikliklerle erkek şiddetinin yükseldiği ve kısa bir süre önce de İstanbul Sözleşmesi’nin hedefe konulduğu böylesi bir dönemde sözleşmenin 10 ve 11. Maddesinde öneminin altı çizildiği üzere sözleşme kapsamında kalan her türlü şiddet olayıyla ilgili istatiksel verinin tutulabilmesi amaçlanmaktadır.

Öncelikle bugüne kadar tüm ülke barolarında CMK avukat atama sisteminde yer alan 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun da gerisinde kalarak kasten öldürme suçunu halen “adam öldürmek” olarak tanımlama yanlışına son verilmiştir.

Suçlardan bağımsız avukat atanan kişinin TC vatandaşı veya ülkeye gönüllü olarak yerleşen göçmen yahut ülkesinden kaçmak zorunda kalarak yerleşen mülteci/sığınmacı olup olmadığına ilişkin veri kaydı tutulacaktır.

Kasten öldürme/kasten öldürmeye teşebbüs/kasten yaralama dosyalarında bugüne kadar tutulmayan; maktul/mağdur cinsiyet bilgisi tutulacak ve böylelikle istenen zaman dilimleri içerisinde zorunlu müdafilik sisteminde yer alan şiddet istatistikleri oluşturulabilecektir. Cinsiyet bilgisinin yanında, mağdurun faile yakınlık derecesine ve engelli durumuna ilişkin kayıtlar tutulacaktır.

Aynı şekilde bu değişiklikle kadınların meşru müdafaa hakkı kapsamında değerlendirilebilecek dosya taraması yapmaya elverişli kasten öldürme/kasten öldürmeye teşebbüs/kasten yaralama suçlarında sanık cinsiyet bilgisine de yer verilmiştir.

Suç tanımlarının sisteme giriş yapan CMK ve kolluk personelinin inisiyatifinden çıkarılıp suç tanımlarının kullanılması zorunluluğu getirilmiştir.

Cinsel saldırı ve çocuğun cinsel istismarı ile suç tanımları arasında sisteme bilgi girerken hatalar olduğu tespit edilerek kurumlara aydınlatma metni gönderilmesine karar verilmiştir.

Uzun vadede hazırlık aşamasında girilen cinsel saldırı/çocuğun cinsel istismarı suçlarında takipsizlik kararı verilmesi durumlarında görevlendirilen avukatın bu bilgiyi sisteme girmesi şikâyet edilen ve açılmayan dosya sayısına ilişkin de veri kaydının girişini sağlayacaktır.

Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde şiddetin yapısını, biçimlerini, yaygınlığını ve etkilerini tespit etmek; toplumsal gerçekliklerden ve ihtiyaçlardan hareketle mücadele yolları geliştirebilmek için veri kaydının karşılaştırmalı ve daha bütüncül toplanması gerekmektedir. Baromuz ve TOCH grubunca CMK sisteminde yapılan ve Adana Barosu’nun öncülüğünde uygulamaya başlanan bu değişikliğin bazı diğer İl Baroları tarafından da uygulanmaya başlanması en büyük isteğimizdir. Daha bütünlüklü bir veri kaydı ve analizi için diğer barolarca ve Barolar Birliğince bu çalışmanın yürütülebilmesi için gerekli görüşmeler yapılacak, uygulamanın yaygınlaşması sağlanacaktır.